SEMIROWICKIE BRYZY
Kaszubskie bryzy – takim mianem określa się stacjonujące na siemirowickim lotnisku samoloty An 28 Bryza. Określenie to jest ściśle związane z położeniem lotniska. Znajduje się ono w malowniczej okolicy północnej Polski, pomiędzy jeziorami, lasami i pagórkami. Już od połowy lat 50 znajdowała się tu baza lotnicza, pełniąca różnorodne misje – począwszy od myśliwsko-szturmowych, aż po prowadzenie rozpoznania i patrolowania na potrzeby Marynarki Wojennej. Na przestrzeni lat rozwiązywano i tworzono nowe klucze, eskadry oraz dywizjony lotnicze. W obecnych czasach stacjonuje tam 30 Kaszubska Eskadra Lotnicza będąca częścią Gdyńskiej Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej. Na wyposażeniu jednostki znajdują się samoloty typu An-28 Bryza w kilku wersjach konfiguracyjnych.
Nasza redakcja miała okazję uczestniczyć w lotach treningowych 30 Eskadry. Na samym wstępie warto podkreślić duże zaangażowanie i pełen profesjonalizm ze strony dowódcy oraz załóg samolotów. Przed rozpoczęciem lotów mieliśmy możliwość wzięcia udziału w planowaniu, a następnie odprawie załóg przed lotem. Było to dla nas szczególnie istotne z uwagi na dokładne zapoznanie się z realizowanym ćwiczeniem. Zakładało ono, że tego dnia będą uczestniczyć trzy samoloty typu An-28 Bryza w trzech konfiguracjach:
– An-28E (nr boczny 0404) przeznaczony do działań monitoringu ekologicznego
– An-28B1RM Bis (nr boczny 0810) i An-28B1R (nr boczny 1116), pełniący misje poszukiwawczo-rozpoznawcze.
Przebieg lotów wyglądał następująco: po starcie i utworzeniu szyku, maszyny udały się na wschód w kierunku zatoki Gdańskiej, gdzie nastąpiło rozformowanie szyku i każda maszyna z osobna wylądowała na lotnisku Gdynia – Babie Doły. Po wyładowaniu i przekołowaniu z powrotem na pas startowy 32, wystartowaliśmy w kierunku Władysławowa. Kiedy już tam dolecieliśmy zrobiliśmy zwrot w kierunku zachodnim i utrzymywaliśmy lot wzdłuż wybrzeża. Cały czas utrzymywany był szyk trzech samolotów, a co pewien czas zmieniał się lider prowadzący. Nad Ustką samoloty zawróciły do lotniska macierzystego. Trzeba przyznać, że pogoda tego dnia Nam dopisała i można było zrobić dobre zdjęcia.
Kolejnym punktem tego dnia były loty nocne nad Morzem Bałtyckim. Do tego zadania został wyznaczony samolot o numerze bocznym 0810. Przebieg ćwiczenia był zupełnie inny od dziennych lotów w szyku i zakładał przeszkolenie operatów urządzeń obserwacyjno-radarowych. Tuż po starcie maszyna udała się w kierunku lotniska Gdańsk Rębiechowo, gdzie wykonała niski przelot nad pasem. Po odejściu samolot udał się w kierunku wybrzeża, gdzie rozpoczął się lot z użyciem kamery na podczerwień i urządzeń do obserwacji nocnej.
Trzeba przyznać, ze samoloty stacjonujące na kaszubskim lotnisku należą do jednych z nowocześniejszych pod względem systemów elektronicznych, jakie są używane w Marynarce Wojennej. PZL An-28 Bryza to podstawowy samolot patrolowo-ratownczy wykorzystywany przez Marynarkę Wojenną RP. Według specyfikacji ICAO spełnia on warunki jako samolot średniego zasięgu. Przystosowany jest do prowadzenia działań w warunkach minimalnej widzialności w dzień i w nocy. Głównie jest to możliwe dzięki wyposażeniu w liczne urządzenia nawigacyjne.
Maszyny typu An-28B1R Bryza wyposażone są w morski radar ARS-400 za pomocą, którego można prowadzić poszukiwania średnich i dużych obiektów znajdujących się na morzu. Na ekranie radaru można określić precyzyjnie kurs oraz odległość samolotu od poszukiwanego obiektu wraz z podaniem pozycji geograficznej. Radar ARS-400 służy do wykrywania obiektów na powierzchni morza, wykrywania linii brzegowej, ochrony przed przemytem, ochrony rybołówstwa, zjawisk pogodowych, zanieczyszczeń na powierzchni wody oraz zadań ratowniczych (lokalizowanie urządzeń odzewowych). Posiada opcję automatycznego lub ręcznego śledzenia obiektów oraz automatycznej transmisji danych nawigacyjnych obiektów do systemów dowodzenia (Łeba-2). Radar ma płaską antenę z układem stabilizacji wiązki. Stacja pracuje w paśmie 9,2-9,5 GHz i dysponuje wielokanałowym procesem sygnału umożliwiającym śledzenie celów nawodnych, mapowanie terenu, zjawisk atmosferycznych i zanieczyszczeń.
Drugą pomocą nawigacyjną jest pogodowy radar RDS-81. Idealnie nadaje się do obserwacji zjawisk pogodowych w odległości do 200km. Przydatne jest to w momencie, gdy samolot pełni role latającego stanowiska dowodzenia i może przekazywać informacje o nadchodzącej zmianie pogody innym jednostkom ratowniczym, które biorą udział w akcji. Ponadto samolot wyposażony jest w zintegrowany system nawigacji obszarowej KNS-81, który umożliwia wyświetlenie i odbiór do 10 częstotliwości nawigacyjnych w jednym czasie. Załogę samolotu stanowi dwóch pilotów, technik pokładowy oraz dwóch operatorów radaru.
Wersja samolotu oznaczona jako An-28E Bryza przystosowana jest do patrolowania strefy ekonomicznej i ochrony ekologicznej polskich wód terytorialnych. Wyposażono je w system obserwacyjny Ericsson MSS-5000, składający się z dwóch radarów obserwacji bocznej o zasięgu 80 km każdy do tworzenia cyfrowego obrazu śledzonych obiektów (szerokość skanowanego pasa wynosi 160 km), podkadłubowy skaner do badania grubości warstwy zanieczyszczeń i sporządzania ich map, system optyczny i video, służący do cyfrowego zobrazowania sytuacji na morzu.
Odmiana samolotu oznaczona jako An-28BRM Bis to najmłodszy samolot we flocie MW. Na pierwszy rzut oka widać kilka zmian konstrukcyjnych w stosunku do pozostałych Bryz, będących na wyposażeniu 30 Eskadry. Główne zmiany to otrzymanie składanego podwozia – goleń przednia chowa się do owiewki pod przednią częścią kadłuba.
W czasie projektowania zrezygnowano z powiększonych owiewek przy kadłubowych na podwozie główne na rzecz prostszego rozwiązania – golenie podwozia podnoszą się na boki. Podniesienie podwozia powoduje lepsze warunki pracy radaru, wiązka omiata bowiem przestrzeń bez zakłóceń. Pod wydłużonym nosem kadłuba zamontowano głowicę FLIR, zdolną do śledzenia ośmiu obiektów jednocześnie, wyposażoną w kamerę dzienną, kamerę termowizyjną i dalmierz laserowy. W ogonie kadłuba zamontowano magnetometr. Głównym elementem poszukiwawczym jest System Rozpoznania Morskiego SRM-800, integrujący radar ARS-800 (z płaską stabilizowaną anteną, pracujący w paśmie 8-12 GHz, o zasięgu ponad 100 Mm, śledzący ponad 100 celów, z możliwością pracy w trybach SAR i Inverted SAR). W skład systemu wchodzą również boje hydroakustyczne (wyrzutnik rewolwerowy na 10 radioboi znajduje się w tylnej części kadłuba), nowy system IFF, konsola systemu dowodzenia Łeba-2. Na samolocie zamontowano także odbiornik systemu Link 11, pasywny system rozpoznania elektronicznego oraz wyrzutniki celów pozornych.
Prócz urządzeń do obserwacji radarowej na pokładzie Bryzy znajdują się lotnicze tratwy ratunkowe typu MEWA, które można wyrzucić z pokładu samolotu. Na pokład takiej tratwy może wejść do 10 osób i oczekiwać na podjęcie przez śmigłowiec lub jednostkę pływającą. Maksymalny czas, jaki samolot może pozostać w powietrzu to 4 godziny, a jego promień działania może wynosić do 560 km.
